Ikigai blogreeks deel 3
Vaak heb je niet alle onderdelen van Ikigai even sterk ontwikkeld. Je hebt in de vorige blog je eigen situatie onder de loep genomen, dus waarschijnlijk weet je al enigszins waar de schoen wringt.
Dat niet alle elementen van Ikigai even sterk ontwikkeld zijn, hoeft niet meteen tot problemen te leiden, maar het is wel een belangrijke indicator voor disbalans. Op termijn kan dit je opbreken.
In blog 1 van de Ikigai reeks heb ik beschreven dat veel mensen disbalans in hun werk en leven ervaren. En dat balanceren meer lijkt op een koorddans-act dan streven naar een statische toestand van geluk.
In blog 2 ben ik dieper ingegaan op de vier elementen van Ikigai waardoor je nu begrijpt hoe belangrijk het is goed te weten hoe jouw Ikigai eruit ziet.
In dit derde deel laat ik je zien wat de consequenties zijn als er een of meerdere elementen ontbreken of niet stevig zijn verankerd.
1. Het ontbreken van ‘waar je goed in bent’
Enthousiasme en zelfgenoegzaamheid, met een gevoel van onzekerheid.
Door werk te doen waar je niet echt heel erg goed in bent, laat je een belangrijk deel van je talenten onbenut.
Natuurlijk is het mooi dat je met enthousiasme je werk kunt doen, want leuk is het wel én je verdient er je brood mee.
Maar waarschijnlijk zit je op een doodlopend traject, omdat het heel lastig wordt om op dit werkgebied een volgende stap te maken. Op zijn best houd je het wel even uit, maar jouw toekomst is onzeker.
Een vraag die je jezelf kunt stellen, is of je de kwaliteiten die voor deze rol nodig zijn kunt ontwikkelen. Bijvoorbeeld door specifieke trainingen te volgen of door bij iemand in de leer te gaan.
Een andere vraag is: welke kwaliteiten zijn echt kenmerkend voor je en in hoeverre laat je deze nu onbenut?
Zelf heb ik naast mijn werk als coach ook regelmatig trainingen gevolgd over ondernemerschap. Want hoewel ik ben opgeleid als bedrijfskundige, had ik nooit geleerd hoe ik een eigen bedrijf moest runnen. Wel zo handig!
2. Het ontbreken van ‘wat je echt heel leuk vindt’
Comfortabel, maar een gevoel van leegte.
Je werk is je bron van inkomen. En als het inkomen goed is, is het gevolg vaak dat je langer op een plek blijft zitten dan goed voor je is.
De spreekwoordelijke gouden kooi houdt je tegen om een nieuwe baan te zoeken. Om iets anders op te gaan pakken.
Hoewel je werkgever blij met je is, voelt het voor jou anders. De passie, het enthousiasme en de nieuwsgierigheid om je te blijven ontwikkelen ontbreekt. Op routine ben je in staat je werkzaamheden uit te voeren. Maar liever doe je wat anders.
Het risico dat ontstaat is dat je er de kantjes vanaf gaat lopen. En dat je precies gaat doen wat er van je verwacht wordt, maar geen millimeter meer. Leuke dingen doe je wel in je vrije tijd.
En dat werkt… even… tot je leidinggevende met je in gesprek gaat over jouw ambitie en werkplezier. En de negatieve invloed die je hebt op je collega’s. Dan ligt de keuze voor iets anders niet langer bij jou.
Als werknemer is het soms tijd om een nieuwe baan te zoeken, waar je met hernieuwde energie aan kunt beginnen. Als je iets lang achter elkaar doet, kan het plezier immers achteruit gaan.
Als ondernemer is dat wat lastiger. En toch bekijk ik ieder jaar weer op welke manier ik mijn werkplezier in mijn eigen bedrijf kan realiseren.
3. Het ontbreken van ‘waar de wereld behoefte aan heeft’
Voldaan maar ongemakkelijk.
Kun je je voorstellen dat je werk doet waar je goed voor betaald wordt, maar waar eigenlijk niemand op zit te wachten?
Als dat voor jou geldt, heb je een zogenaamde ‘bullshit-baan’. De Tegenlicht uitzending van maart 2019 ging er volledig over, nadat de Amerikaan David Graeber er een boek over schreef.
Mensen houden de schijn op, terwijl ze werk doen dat volledig nutteloos is. Managers houden soms hele afdelingen in stand, in dienst van hun eigen status.
Van een bullshit-baan word je heel ongelukkig. In plaats van een burn-out loop je kans op een ‘bore-out’, ziek zijn van niets doen.
Mijn allereerste baan was zo’n baan. Ik werd aangenomen om een project uit te voeren, toen in week 1 het budget voor dit project werd ingetrokken. Maanden ben ik naar kantoor gegaan, zonder dat ik echt zinvol werk kon doen. Ik hield me met kleine klusjes bezig. Afzien was dat.
4. Het ontbreken van ‘waar je voor betaald krijgt’
Genot en vervulling, maar geen inkomen.
Als je werk doet waar je goed in bent en waar je passie in zit, maar waar je geen of te weinig geld voor krijgt, dan ben je je hobby aan het uitvoeren.
Op zich is er natuurlijk niets mis met een leuke hobby, maar besef wel dat het niet voor iedereen is weggelegd om van zijn hobby zijn beroep te maken. Of dat een hobby als werk net zo leuk is als een hobby als hobby?
De vraag die je jezelf kunt stellen is of je de mogelijkheid hebt om geld te vragen voor het werk wat je doet. Wie is je klant? Of is er een werkgever geïnteresseerd? Op welke manieren kun je waarde toevoegen en zo zelf ook financieel gewaardeerd worden?
Veel zzp’ers hebben structureel een te laag inkomen, omdat hun tarieven te laag zijn. Daardoor is hun inkomen te laag. En dat voelt echt niet als de vrijheid waar ze naar op zoek waren toen ze voor zichzelf begonnen.
Een uitzondering wil ik hier maken voor vrijwilligerswerk, dat je naast je gewone werk doet, of kunt doen als je financieel onafhankelijk bent. Vaak is het niveau van voldoening enorm!
Elk tekort kan sluipenderwijs tot grote problemen leiden
Zo zie je wel dat ieder van de vier tekorten kan leiden tot grote problemen. Meestal zijn die niet acuut zichtbaar, maar sluipen deze problemen er geleidelijk aan in.
Met regelmaat stil staan en kijken hoe het met je eigen Ikigai gaat op ieder van de vier elementen is essentieel om te voorkomen dat het te laat is en dat bijsturen heel erg moeilijk is geworden.
Zelf maak ik al jaren ieder jaar opnieuw mijn eigen persoonlijke plan. En dan houd ik alles tegen het licht wat ik doe en wat ik deed. Om dan nieuwe keuzes te maken. Niet om alles anders te doen, maar wel om steeds weer bewust te kiezen.
In de volgende blogs ga ik dieper in op de afzonderlijke elementen van Ikigai en leer ik je wat je kunt doen om een stap vooruit te zetten op ieder van deze vier deelgebieden. Blog 4 gaat over het werk waar je goed in bent.
Deze blogs helpen je zeker om je bewustzijn te vergroten. Dat is een mooie eerste stap, maar de kans op groei en succes is vele malen groter met een persoonlijk coachingstraject. Neem contact op voor jouw kennismakingsgesprek.